obyektiv — 1. sif. <lat. objectivus – şeyə aid olan> 1. Şüurdan kənarda və ondan asılı olmayaraq mövcud olan. Təbiətin obyektiv qanunları. 2. Qərəzsiz, tərəf tutmayan, bitərəf. Obyektiv nəticə. Hadisələrə verilən obyektiv qiymət. ◊ Obyektiv reallıq… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
materializm — <fr.> İdealizmin əksinə olaraq, şüura, təfəkkürə nisbətən materiyanın, təbiətin, obyektiv varlığın ilkinliyini, şüurdan, təfəkkürdən asılı olmayaraq, dünyanın obyektiv varlığını və onun qanunauyğunluqlarının dərk olunmasının mümkünlüyünü… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
subyektivizm — <lat.> 1. Maddi aləmin obyektiv varlığını inkar edən idealist fəlsəfi cərəyan. 2. Burjua sosiologiyasında: cəmiyyətin inkişafının obyektiv qanunlara əsasən deyil, guya subyektiv amillərə, yəni ayrı ayrı şəxslərin iradəsinə, səyinə əsasən… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
adilanə — ə. və f. 1) adilcəsinə, ədalətə müvafiq, insafla; 2) işə qərəzsiz, bitərəf yanaşan; 3) obyektivcəsinə, obyektiv olaraq … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
abstraksiya — is. <lat. abstractio – ayırma, təcridetmə> fəls. 1. Bax təcrid. 2. İnsan təfəkkürünün abstraktlaşma fəaliyyəti nəticəsində hasil olan mücərrəd məfhum, yaxud ümumi nəzəri nəticə. Elmi abstraksiya. Abstraksiya obyektiv aləmi dərketmə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ayrı-seçki — is. Tərəfgirlik, üzgörəlik; ədalətsizlik, bir tərəfin üstün tutulması, obyektiv münasibət göstərilməməsi. Ayrıseçki salmaq. – <Mahmud və Xolmoqorsev> hələ arxada ikən, qışladan şəhərə bərabər gedir, ayrı seçki bilmədən restoranda yeyibiçir … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
determinizm — <lat.> fəls. Cəmiyyət və təbiətdə baş verən bütün hadisələrin ümumi obyektiv qanunlardan və səbəbiyyət əlaqəsindən asılı olduğu haqqında elmi anlayış … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
duyğu — is. 1. Obyektiv aləmin hadisələrini qavrama, hiss etmə qabiliyyəti; hiss. Duyğu orqanları. 2. Öz hissləri, təəssüratı əsasında bir şeyi qavrama, dərk etmə, başa düşmə qabiliyyəti. İnsani duyğular. Hörmət duyğusu. Məsuliyyət duyğusunu itirmək. 3.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dərk — <ər.>: dərk etmək – anlamaq, başa düşmək, öz düşüncəsi ilə qavramaq. Zeynal <Şərifənin> nələr dediyini və nə istədiyini eşidib dərk edə bilməyirdi. S. H.. Biz səadətin qədrini bildiyimiz kimi, qalibiyyətin məğrur sevincini də dərk… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
elm — is. <ər.> Təbiət və cəmiyyətin inkişafındakı qanunauyğunluqları və obyektiv aləmə təsiri üsullarını meydana çıxaran biliklər sistemi və bu biliklərin ayrıca sahəsi. Kimya elmi. Riyaziyyat elmi. Texniki elmlər. İctimai elmlər. – Vaxtbavaxt… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
formalizm — <lat.> 1. İşin mahiyyəti zərərinə olaraq, onun ancaq zahiri cəhətinə riayət etmə; bir şeyə ciddi formal münasibət; rəsmiyyət, rəsmiyyətçilik. 2. Məntiqdə, sənətşünaslıqda və s. elmlərdə ideya məzmunundan, obyektiv varlıqdan, ictimai… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
